Een tekort aan voedingsstoffen leidt tot groeiproblemen. In het algemeen leidt dat tot :
- haperende assimilatie
- misvorming
- algengroei
Haperende assimilatie ; elk element is belangrijk!
Het mechanisme van een plant is ongelofelijk ingewikkeld. Ondanks alle moderne technieken is men nog steeds niet in staat om alle processen te verklaren. Zelfs van bepaalde spoorelementen zoals bijvoorbeeld vanadium weet men de exacte functie nog steeds niet. Wel is men erachter dat elk element, ook elementen die slechts spaarzaam gebruikt worden of slechts in zeer kleine hoeveelheden worden aangetroffen, belangrijk is in de keten.
Mist er één element dan stopt de het proces voor even en wordt "gevraagd" naar dat element. Is dat element niet aanwezig, dan treedt er een hapering op. De groei wordt vertraagd. Zie wet van Leibig : artikel 12.
Verkleuring en misvorming
In het ergste geval is het benodigde element niet aanwezig. Dan treedt er een verkleuring en/of onherstelbare misvorming op. De volgende foto's laten zien wat een gebrek aan ijzer en kalium kan veroorzaken:
Het blad op foto F1 kleurt door een gebrek aan ijzer maar moeizaam groen. Deze toestand is overigens snel te verhelpen door extra ijzer toe te voegen. In het witte kader op foto F2 zien we duidelijk gaten, misvormingen. Hier is een nijpend gebrek aan kalium geconstateerd, hetgeen zich meteen vertaald in gaten. Deze misvorming is echter onherstelbaar.
Algen en groeihaperingen
Bij slechtere groei concurreren de planten niet meer met de algen. Deze krijgen een kans zich te vestigen op de bladeren. Algen zijn echte pioniers en nemen genoegen met slechtere groei-omstandigheden. Foto F3 laat duidelijk een zeer slecht groeiend (Vallisneria) blad zien met daarop de eerste roodalgen (baardalg in dit geval).
Het blad op foto F4 ziet er wat betreft structuur beter uit. Interessant is om te weten dat alle foto's (F1 t/m F4) uit hetzelfde aquarium zijn genomen. Er zijn dus bladeren die stilstaan en groeiproblemen hebben en andere (net) niet. De algen verschijnen in dit aquarium dus vooral op bladeren die niet meer goed functioneren.
Het toont aan dat gebrek aan essentiële elementen algenvorming in de hand werkt.
Wortels en bladeren
Algemeen geldt natuurlijk dat een voedingstekort zowel in de bodem als in het water kan zitten. We hebben in dit artikel de wortel niet vernoemd, omdat het vrij onzichtbaar is. Groeiproblemen zien we het beste als we naar de plantenbladeren kijken en daar vreemde dingen ontdekken.
Plantenwortels zijn zeker voor de moerasplanten belangrijk voor de aanvoer van belangrijke voedingsstoffen. Een tekort in de bodem kan leiden tot vertraagde wortelgroei of slechtere haarwortelvorming. Daarmee treft het natuurlijk direkt de bladopbouw van de plant, aangezien die geen nutriënten meer krijgt aangevoerd vanuit de wortel en stengel.
Foto F5
Hier een foto van een slechte wortelgroei in een zeer arme voedingsbodem. De nieuwe wortels maken maar weinig haarwortels aan (witte kader). Haarwortels zijn van belang voor de opname van voedingselementen. Wel worden er dikke nieuwe wortels gevormd die trachten een voedzaam gebied te vinden.
Onderzochte plant : Echinodorus sp.
Foto 6
Foto F6 laat de wortelgroei zien van een echte waterplant (Vallisneria sp.) op een zeer arme voedingsbodem. De wortelgroei is goed te noemen. Hieruit blijkt wel dat echte waterplanten hun wortels meer gebruiken voor hechting dan voor aanvoer van voedingselementen naar de bladeren. Slechte groei kan voor dit soort planten altijd beter opgelost worden met een goede vloeibare plantenvoeding aangezien de wortels niet direkt een bijdrage leveren aan de groei.